Atrakcje „obwoźne” i tymczasowe a Standardy Ochrony Małoletnich

Prawo

Obowiązki przedsiębiorców wobec SOM.

Standardy Ochrony Małoletnich to zbiór zasad i procedur, które mają za zadanie chronić dzieci oraz młodzież przed krzywdzeniem. Przedmiotowa ochrona małoletnich osób przed przestępstwami na tle seksualnym regulowana jest w Polsce przepisami ustawy z dnia 13 maja 2016 r. o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym i ochronie małoletnich (t.j. Dz. U. z 2024 r., poz. 560). Przepisy dotyczące standardów ochrony małoletnich weszły w życie w dniu 15 lutego 2024 r., natomiast czas do ich drożenia wynosił sześć miesięcy i upłynął 15 sierpnia 2024 r. W jaki sposób przepisy te mają zastosowanie wobec wesołych miasteczek i innych tymczasowych atrakcji?

Standardy Ochrony Małoletnich a atrakcje obwoźne

Krąg podmiotów zobowiązanych do wdrożenia standardów został w ustawie określony dość szeroko. Zasadniczo można go podzielić na trzy grupy: instytucje, organizatorów działalności dla małoletnich i podmioty hotelarskie i turystyczne. 

Powstaje pytanie, do której grupy zaliczamy przedsiębiorców z branży rozrywki, którzy prowadzą działalność zabawowo-rozrywkową „obwoźną” lub tymczasową?

Organizatorzy działalności w zakresie wesołych miasteczek i tymczasowych parków rozrywki mieszczą się w drugiej grupie a działalność przez nich świadczona związana jest z rozwijaniem zainteresowań przez małoletnich. Sama działalność wesołych miasteczek i parków rozrywki to sekcja, która obejmuje szeroki zakres działalności kulturalnych, rozrywkowych i rekreacyjnych, włączając występy na żywo, działalność muzeów, gry hazardowe, działalność związaną ze sportem i rekreacją.

Do grupy drugiej zgodnie z art. 22b pkt 2 ustawy z dnia 13 maja 2016 r. o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym i ochronie małoletnich należy każdy organizator działalności oświatowej, opiekuńczej, wychowawczej, resocjalizacyjnej, religijnej, artystycznej, medycznej, rekreacyjnej, sportowej lub związanej z rozwijaniem zainteresowań przez małoletnich. 

Podmioty z tej grupy mogą funkcjonować na podstawie kilku form prawnych. Mogą to być w szczególności spółki prawa handlowego, stowarzyszenia, terenowe jednostki organizacyjne stowarzyszeń, związki stowarzyszeń, polskie związki sportowe, fundacje, osoby fizyczne prowadzące jednoosobową działalność gospodarcza, a także jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej. 

Ochrona małoletnich: obowiązki przedsiębiorcy

W grupie owych „organizatorów działalności” znajdować się będą również osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą i niezatrudniające innych osób. Zawsze, kiedy atrakcje „obwoźne” lub tymczasowe oferują małoletnim usługę związaną z rozwijaniem ich zainteresowań wówczas, na organizatorach takiej działalności ciąży obowiązek wprowadzenia standardów ochrony małoletnich. 

Należy pamiętać, że kluczowym celem wprowadzonych przepisów jest ochrona małoletnich. Ryzyko krzywdzenia małoletnich wydaje się większe w przypadku prowadzenia działalności jednoosobowo, nie zatrudniając pracowników niż w większej grupie osób personelu. Obecność innych będzie najczęściej stanowiła naturalną barierę przed podejmowaniem zachowań niedozwolonych. Obowiązek wprowadzenia standardów ochrony małoletnich wiąże się z przygotowaniem dokumentu o takiej nazwie oraz wykonaniem także wielu obowiązków organizacyjnych związanych m.in. z opracowaniem wersji skróconej dla małoletnich, udostępnieniem standardów na swojej stronie internetowej oraz wywieszeniem w widocznym miejscu w swoim lokalu w wersji zupełnej oraz skróconej, ale także merytorycznych związanych z przeszkoleniem personelu.

Przygotowanie samego dokumentu nie jest równoznaczne z jego wprowadzeniem. Standardy mają określać kompetencje osoby odpowiedzialnej za przeszkolenie personelu czy organizatora działalności. Podobnie należy potraktować obowiązek wyznaczenia osób odpowiedzialnych za składanie zawiadomień o podejrzeniu popełnienia przestępstwa na szkodę małoletniego, zawiadamianie sądu opiekuńczego oraz w przypadku instytucji, które posiadają takie uprawnienia, osoby odpowiedzialne za wszczynanie procedury „Niebieskie Karty”, a także za przyjmowanie zgłoszeń o zdarzeniach zagrażających małoletniemu i udzielenie mu wsparcia.

Natomiast niewykonanie powyższych obowiązków spowoduje powstanie odpowiedzialności prawnokarnej. Przepis art. 23b ustawy z dnia 13 maja 2016 r. o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym i ochronie małoletnich wprowadza wykroczenie zagrożone karą grzywny albo nagany. Innymi rodzajami konsekwencji mogą być te powstające na gruncie prawa administracyjnego, cywilnego, zamówień publicznych.

O autorce: dr n. pr. Agnieszka Krasuska Dziuba – Prezes Zarządu Operat i Prawo Sp. z o.o.

Rzeczoznawca technicznych urządzeń rozrywkowych. Swoje zainteresowania skupia wokół zagadnień związanych z technicznymi urządzeniami rozrywkowymi typu: place zabaw, nadmuchiwane urządzenia zabawowe. Posiada uprawnienia wydane przez Stowarzyszenie Rzeczoznawców Technicznych Urządzeń Rozrywkowych w Warszawie. Poza tym doskonały prawnik, dr n. prawnych posiadający wiedzę z zakresu m.in. wypadków, odszkodowań powypadkowych związanych z eksploatacją nadmuchiwanego sprzętu do zabawy, infrastruktury parków rozrywki i sal trampolin.

Fot. Agnieszka Krasuska Dziuba

Czytaj także

Newsletter